U praćenju prostorne organizacije Koprivnice određena uporišta pruža i grafička dokumentacija. Na karti iz 1737. godine naznačeno je postojanje prvog čvorišta, koje je kasnije postalo središtem grada, a tu funkciju ima i danas (Trg bana Josipa Jelačića, Zrinski trg). To je ujedno i prvi prikaz koji nam daje podatke o prostoru izvan utvrde. Do tog prikaza svi su se crteži Koprivnice odnosili isključivo na područje utvrde.
Nova izgradnja se širila oko vanjskog ruba sustava utvrde, dalje od močvarnog terena potoka Koprivnice, uz tokove cesta, koje se granaju od rubova utvrde na sve strane. Uz prilaz utvrdi, sa sjevera i zapada, uz Velika i Mala vrata i tamo gdje se odvajaju glavne prometnice, izgradnja se približava vanjskom rubu fortifikacijskog sustava ostavljajući tako slobodan prostor između utvrde i novih predgrađa. Plan iz 1768. godine ne sadrži podatke o izgradnji u utvrdi, ali jasno pokazuje razmještaj i smjerove cesta oko grada, te pruža osnovnu sliku o prijelazu naselja iz zadanih okvira utvrde u novu prostornu dimenziju. Na planu grada iz 1772. godine označena je osnovna prostorna organizacija unutar utvrde: tri paralelne ceste pružaju se između površina za izgradnju, s kvadratičnim trgom u malom pomaku od središta i prečacima koji spajaju glavne ceste. Pojavili su se i novi poljski putovi, oko kojih se još ne koncentrira izgradnja. Neke su ceste određene i tokovima kanala za odovod otpadnih voda. Već je u potpunosti bio zacrtan vijugav smjer današnje Svilarske ulice. U legendi nacrta navedeni su javni sadržaji koji su se nalazili u prostoru utvrde: zgrada vojnog zapovjedništva, glavna stražarnica, ubožnica, oružarnica, franjevačka crkva sa samostanom i župna crkva. Današnja Esterova ulica je u tom razdoblju primarna ulica u utvrdi i u naselju izvan nje. Njezino je značenje u prostoru naglašeno i trgom. Od javnih sadržaja izvan utvrde postojali su samo kapela Sv. Florijana, na početku puta za Varaždin na tada već formiranom trgu (današnji Florijanski trg). Gradsko groblje Sv. Lucije smješteno je sjeveroistočno od tvrđave(današnji prostor starog dijela bolnice), gdje tada još nije započela izgradnja. Na planovima grada iz 1850. i 1859. godine vidi se da je sve više objekata izgrađeno izvan utvrde od kojih se pojedini grade uz vanjski rub jarka, koji je na nekim dijelovima, oko sjevernog i zapadnog revelina već bio isušen. Izgradnja je zahvatila i dio istočno od tvrđave, današnju Ulicu braće Radić, a znatnije se povećala gustoća izgradnje na perifernim područjima. Novost je pojava prvih objekata javnog sadržaja izvan utvrde (školskih, ugostiteljskih i sakralnih), što je ukazivalo na buduću središnju funkciju toga prostora. Za razvoj grada je bila vrlo značajna izgradnja pruge Zagreb – Budimpešta i željezničkog kolodvora 1869. godine, koja je uz rušenje bedema utvrde, bila odlučujući faktor u razvoju grada.
U trenutku izgradnje kolodvor je bio predaleko od jezgre, a grad još tada nije bio spreman za taj novi prostorni poticaj pa je težište problema izgradnje još uvijek u rješavanju veza između naselja u utvrdi i izvan nje, što je teklo na način primjeren duhu i shvaćanju svog vremena, a to znači s težnjom na modernizaciji prostora i ukidanju ranije nametnutih prostornih stega. Dolazi do otklanjanja fizičkih barijera, odnosno do rušenja zidina i zatrpavanja jaraka utvrde. Prvo je počelo raskopavanje zapadnog revelina 1862. godine, za koje je gradska uprava osigurala sredstva u visini od 1920 forinti. Istom je odlukom određeno da će se graditi novi most “preko grabe poleg gradske oružane napram Lenišću, odnosno državnoj cesti prema Bjelovaru“. Taj je most kod oružane podignut i još iste godine “otvoren i tako veće obćenje sa tvrđom ovoga grada nastalo“. Dok se godine 1862. započelo s raskopavanjem zapadnog dijela utvrde, istočni i južni su još bili netaknuti. Tu se grad mučio s izgradnjom splavnica između potoka Koprivnice i gradskog jarka, a plan gradnje takve splavnice načinio je inž. Scheidbach. rušenju bedema brigu je vodio posebni odbor koji je raspravljao i o pitanju “da li bi se na dalje posebnikom isti bedem na vlastite troškove time rušiti dao, da bi njim sravnano zemljište svojinom postalo, ali pak da li bi grad i na dalje sam rušiti dao, od kuda bi veći probitak za grad bio“. Na sjednici Gradskog magistrata od 14. kolovoza 1862. godine zaključeno je konačno “da se imade zapadna bašta naproti ulici Pod Piki neodvlačno početi rušiti“. Ta je gradska “bašta”, odnosno bedem, svoje ime dobio zato što su građani tu već dugi niz godina uređivali vrtove, bašte, a za to gradskoj blagajni plaćali određenu svotu u ime najamnine.